Waarom liegen door verzwijging schadelijk is voor relaties

Laatst bijgewerkt op 1 oktober, 2022

Gepost op

Liegen door weglating is wanneer iemand belangrijke informatie weglaat of een reeds bestaande misvatting niet corrigeert om de waarheid voor anderen te verbergen.

“Ik heb niet gelogen; ik heb het gewoon niet verteld.”

Sommige mensen zien weglatingen als meer dan witte leugens, maar als regelrecht liegen, want door informatie weg te laten ben je niet langer transparant.

Een gebrek aan kwetsbaarheid en transparantie belemmeren de communicatie, en vernietigen de veiligheid die verwacht wordt in alle hechte relaties – of dat nu vriendschappen of romantische partnerschappen zijn.

Liegen door nalaten is niet altijd schadelijk bedoeld; vaak wordt het gezien als een actie om de ontvanger pijn of schaamte te besparen. Maar het kan toch een schadelijk effect hebben op een relatie.

Zelfs als de schade niet onmiddellijk is, zal de weggelaten informatie uiteindelijk aan de oppervlakte komen. De gevolgen hiervan kunnen meer problemen veroorzaken dan wanneer de informatie onmiddellijk was gegeven, en de persoon die de informatie deelde zijn verantwoordelijkheid had genomen.

Waarom laten we cruciale informatie weg?

Er zijn meestal drie redenen waarom mensen liegen door te verzwijgen:

  • Angst (voor woede, vergelding of straf)
  • Schuld (voor de activiteit die hen in de eerste plaats deed liegen)
  • Schaamte (omdat hun reputatie wordt beschadigd, en hoe ze zullen worden gezien als de hele waarheid bekend zou zijn)

Hoe liegen mensen door verzwijging?

Het gaat niet alleen om het weglaten van een specifiek detail, liegen door weglating kan ook een andere vorm aannemen: het manipuleren van je reactie om sympathie te krijgen, of om eigenbelang te beschermen.

Elk verhaal heeft twee kanten – deel je alleen die van jou? Als je je antwoorden zo aanpast dat je de negatieve dingen van wat er werkelijk gebeurd is weglaat, ben je niet oprecht, en dat is liegen.

Je maakt je meer zorgen over hoe je sociaal overkomt dan over het delen van de waarheid, en dat kleurt hoe anderen op je zullen reageren. Wat betekent dat? Ten eerste krijg je niet hun eerlijke mening omdat je ze niet alle informatie geeft – halve waarheden zorgen voor halfbakken antwoorden.

Als je een vriend bijvoorbeeld vertelt over een ruzie met je moeder en hoe ze onredelijk was omdat de trein vertraging had, waardoor je een uur te laat was voor haar verjaardagsetentje, zullen ze waarschijnlijk met hun hoofd knikken en meeleven, want soms is het niet onze schuld. Dingen gebeuren, technologie faalt, treinen gaan kapot of worden omgeleid.

Maar als je ook verzuimt die vriendin te vertellen dat je een half uur te laat van huis bent gegaan omdat je druk aan het scrollen was op Twitter, je toen realiseerde dat je je moest haasten, en vervolgens tegen je moeder loog over de treinvertraging… hoe zou hun reactie dan verschillen?

Je hebt niet het volledige plaatje geschilderd omdat je bang bent voor hoe je overkomt, op hen en op je moeder. Voor je moeder zou het lijken alsof het scrollen door sociale media belangrijker was dan voor haar (want te laat komen is zeggen: ik vind het goed dat je geen respect hebt en je tijd niet waard bent). Op je vriendin zou je ongevoelig en onbeleefd overkomen, en dat is de waarheid.

Ten slotte weet je ook dat je vriend waarschijnlijk de kant van je moeder zou kiezen als alle feiten blootgelegd zouden worden, dus vertel je hem een bewerkte versie van de gebeurtenissen. Dan lijkt je moeder de slechte en jij de goede in vergelijking.

Dit is maar een klein voorbeeld van hoe mensen elke dag liegen. Op een miljoen verschillende manieren worden kleine stukjes informatie uit gesprekken weggelaten. Wat we krijgen is een half verhaal; en schijnbaar onbelangrijke dingen die ons later achtervolgen.

Je spot met: “Hoe kan liegen over een treinvertraging iemand achtervolgen?” Hoe schaadt het weglaten van informatie jou, en je relaties?

Hoe doet liegen door weglaten pijn?

Het schaadt je gezondheid

Hoewel de meeste mensen denken dat ze de andere partij sparen door belangrijke details weg te laten, realiseren ze zich niet dat ze onbedoeld ook zichzelf beschadigen.

Geheimen bewaren is stressvol. Het kan slaapverlies veroorzaken, en verhoogde angst. Waarom? Omdat je bezig bent het probleem onder de pet te houden, en je verhaal telkens hetzelfde te houden, terwijl je ook bang bent voor wat er zal gebeuren als het geheim ooit uitkomt.

De uitdrukking “de waarheid zal je bevrijden” is nog nooit zo toepasselijk geweest. Door volledig open en eerlijk te zijn tegen de ander, bevrijd je jezelf van de last om deze informatie te verbergen en je zorgen te maken over de gevolgen.

Slaap verliezen, en gestrest zijn, zal uiteindelijk een schadelijk effect hebben op je lichamelijke gezondheid. Het trieste is dat het volledig te voorkomen is, en volledig in jouw handen ligt.

Het beschadigt je emotioneel

Liegen door verzuim kan een nare smaak in je mond achterlaten. Naast de stress en slaapproblemen, kan het je een inauthentiek gevoel geven. Je voelt je nep, en emotioneel kan dat een tol eisen van je gevoel van eigenwaarde.

Voel je je in het genoemde voorbeeld goed nadat je je moeder hebt afgeschilderd als een onredelijke tiran? Zit dat goed bij je? Je hebt misschien je reputatie bij je vriend gered, maar je hebt onbedoeld je moeder ten koste van jou in een slecht daglicht gesteld.

Als je ook maar een greintje fatsoen hebt, zul je je daar op een gegeven moment slecht over voelen. Jezelf beschermen ten koste van iemand anders in een slecht daglicht stellen zal je altijd blijven achtervolgen. Je weet dat je hen schaadt, en invloed hebt op hoe andere mensen hen zullen zien. Er zijn dingen die je met geld niet kunt kopen, en zelfrespect is daar één van.

Het schaadt je geloofwaardigheid

Liegen door te verzwijgen kweekt wantrouwen. Als de persoon voor wie je dingen verborgen hield er eenmaal achter komt, is de kans dat hij je weer vertrouwt verdwenen.

Het maakt niet uit of het voor hun eigen bestwil was, of een beschermende zet, het zal gewoon overkomen als een excuus, of wat het werkelijk is: voorkomen dat je in de problemen komt.

In de ogen van die persoon is een leugen, een leugen. Er is geen grijstint als iemand zich belogen voelt. Dat is het punt dat mensen missen als ze denken dat ze door iets weg te laten niet liegen, maar een magische mistige zone van waarachtigheid bewandelen.

Als de informatie eenmaal bekend is, is je geloofwaardigheid weg en het zal lang duren (als het ooit gebeurt) om die terug te verdienen.

Het is egoïstisch

Last but not least, liegen door weglating is zo egoïstisch als de pest. Geef het maar toe. Op een diep niveau gaat het weglaten van iets niet echt om de gevoelens van de ander; het gaat erom jezelf te beschermen tegen een slecht uiterlijk.

Als je echt goed nadenkt over de angst en vrees waarmee het weglaten van informatie gepaard gaat, dan weet je negen van de tien keer in je gevoel dat het gaat om het redden van je eigen hachje.

Zeggen dat het was om “de ander te beschermen” is vaak een uitvlucht. Het is gewoon een handige manier om je behoefte aan controle over de uitkomst van een situatie waarin je mogelijk negatief zou kunnen worden opgevat af te wenden.

Waarom zou je jezelf en de mensen om wie je geeft dit allemaal aandoen? Niets voelt beter dan iemand in het gezicht te kunnen kijken in de wetenschap dat je de meest authentieke versie van jezelf bent.

Eerlijk zijn getuigt ook van een diepgaand niveau van volwassenheid en mededogen. Als je niet bezig bent je gezicht te redden ten koste van anderen, en je volledig verantwoordelijk bent voor je eigen daden, is dat niet alleen ongelooflijk versterkend, maar ook uiterst empathisch.

Het toont kracht door kwetsbaarheid. Het is menselijk om fouten te maken – we blunderen allemaal onze weg door het leven. Er zijn geen perfecte mensen op deze planeet, dus laten we de façade vallen, onze dwaasheden toegeven en doorgaan met eerlijk en voluit te leven.

Sandra van den Berg
Over Sandra van den Berg

Sandra is erkend klinisch psycholoog en werkt sinds haar afstuderen aan de Universiteit Maastricht in 2010 in de geestelijke gezondheidszorg. Ze heeft ervaring in het werken met cliënten van alle leeftijden, en heeft een bijzondere belangstelling voor het werken met jongvolwassenen die worstelen om hun weg in het leven te vinden.

Sandra is een warme en meelevende clinicus die gelooft in het belang van het opbouwen van een sterke therapeutische relatie met haar cliënten. Ze gebruikt een integratieve benadering van counseling, waarbij ze gebruik maakt van verschillende theoretische benaderingen om haar werk af te stemmen op de individuele behoeften van elke cliënt.