Heeft iemand ooit iets tegen je gezegd dat je tot stilstand bracht en je aan je verstand deed twijfelen?
Heeft het je doen twijfelen aan je herinneringen en je perceptie van de werkelijkheid zelf?
De kans is groot dat je het slachtoffer bent geworden van gaslighting.
Wat is gaslighting?
Gaslighting is een vorm van emotioneel misbruik. Een van de schadelijkste die er is. Het richt zich vierkant op iemands gevoel van zelfvertrouwen, dat geleidelijk wordt aangetast totdat hij zich afvraagt of wat hij ervaart, denkt en voelt echt is of een fantasie die zijn geest heeft verzonnen.
Het doel is duidelijk: het slachtoffer verwarren en desoriënteren zodat de dader volledige controle over hem kan krijgen. Hoe meer zaden van twijfel in de geest van het slachtoffer kunnen worden gezaaid, hoe gemakkelijker het voor de dader wordt om elke situatie naar zijn hand te zetten.
Gaslighting vermindert ook iemands vermogen – en verlangen – om zijn misbruiker uit te dagen, want telkens als hij dat doet, worden de doelpalen weer verplaatst om zijn argumenten tegen hem te keren.
Uiteindelijk raakt het slachtoffer zo onbekwaam door angst en twijfel dat hij gemakkelijk wordt gemanipuleerd om te doen wat de dader wil. Ze verliezen al hun strijd en worden de metaforische marionetten van hun misbruikende meesters.
Wie gebruikt gaslighting?
Gaslighting is een tactiek die gebruikt wordt door narcisten, Machiaevellianen, sekteleiders, dictators en controlefreaks. Soms kunnen zelfs “gewone” mensen er hun toevlucht toe nemen in de hoop de mening van een ander naar hun hand te zetten.
Om je te helpen deze manipulatietactiek te begrijpen en te herkennen, volgen hier enkele voorbeelden.
Gaslighting in relaties
Misschien wel het meest voorkomende gebruik van gaslighting is door Ă©Ă©n partner in een stel. Degenen in de relatie kunnen voor de buitenwereld volhouden dat ze liefdevol en intiem is, maar dat is allesbehalve het geval. Alleen al het gebruik van deze vorm van manipulatie sluit echte liefde en genegenheid uit.
De controlerende partner zal al vrij vroeg in de relatie beginnen met een beetje gaslighting in gesprekken. Misschien hebben jullie de laatste keer dat je ze zag afgesproken om iets op zaterdag te doen, maar als je het later in een bericht of aan de telefoon ter sprake brengt, krabbelen ze terug:
“Nee, ik zei zondag. Ik heb het zaterdag de hele dag druk.”
Dit lijkt een vrij onschuldige opmerking en het is er een waar je niet al te veel vraagtekens bij zet, omdat je in de smoorfase zit en misschien heb je het gewoon verkeerd gehoord of onthouden.
Dit soort dingen hoeft op zichzelf niet te betekenen dat je belazerd wordt. Het kan zijn dat je het echt verkeerd gehoord hebt, of dat ze het verkeerd gezegd hebben zonder dat het de bedoeling was. Als dit soort verwarring echter regelmatig voorkomt, moet je je gaan afvragen waarom.
Naarmate de zaken vorderen, kun je verdere inconsistenties opmerken tussen wat ze op verschillende momenten zeggen. Misschien stel je voor om op een avond naar een Thais restaurant te gaan, omdat ze ooit gezegd hebben dat ze de Thaise keuken erg lekker vinden. Misschien krijg je deze reactie:
“Ik ben geen grote fan van Thais eten, maar ik weet een geweldige Mexicaanse plek die we moeten proberen.”
Vergis je je? Was het iemand anders die zei dat ze Thais eten lekker vonden? Of is hun verhaal tussen toen en nu veranderd? Als je er zo zeker van bent dat ze een voorkeur voor Ă©Ă©n ding hebben uitgesproken, om dat later te ontkennen, kan dit hun manier zijn om je uit balans te brengen en je te beschamen, zodat je denkt dat je niet oplet.
Als de gaslighting naar het volgende niveau wordt getild, zal de dader beginnen te doen alsof jij het bent die nu terugkomt op wat je eerder hebt gezegd. Afhankelijk van hoe lang jullie al een item zijn, kunnen ze je er wel of niet direct op aanspreken. Dit is een mogelijk gesprek dat je zou kunnen voeren:
Jij: “Ik heb mijn familie verteld dat je naar onze paaslunch komt. Ze zijn enthousiast om je te ontmoeten.”
Zij: “Hadden we niet afgesproken dat we nog even zouden wachten met het familieding?”
Jij: “We hebben het er laatst over gehad en je zei dat je graag wilde komen.”
Zij: “Ik zei dat het leuk zou zijn om je ouders te leren kennen, maar ik stelde ook voor om het nog een maand te geven. Je leek het met me eens te zijn. Maar het is nu klaar, en ik wil ze niet teleurstellen, dus kom ik.”
Natuurlijk lijkt het nu alsof ze coulant zijn door ermee in te stemmen om te komen, ook al hadden ze er al ja tegen gezegd.
Een andere stap die de dader zal zetten is om van het reageren op jouw uitspraken of vragen met leugens, over te gaan tot het beginnen van gesprekken met leugens over iets wat zij of jij hebt gezegd of gedaan. Je hoort misschien:
“Weet je nog dat je zei dat ik je creditcard mocht lenen? Nou, ik heb net een nieuw paar schoenen besteld. Ik betaal je snel terug.”
Deze keer verzinnen ze een gesprek waarin je hen toestemming gaf om je geld uit te geven. Zij weten dat het niet gebeurd is. Jij weet dat het niet gebeurd is. Maar als je ze ermee probeert te confronteren, zullen ze nog meer leugens verzinnen over hoe ze het vroegen toen je bezig was met koken en jij zei dat het goed was… of een ander geloofwaardig verhaal.
Nogmaals, dit is bedoeld om je aan jezelf te laten twijfelen en hen in staat te stellen de controle over jou en je leven, gevoelens en bezittingen te laten gelden.
Als je vastberadenheid begint te verzwakken, zal de misbruiker steeds minder vertrouwen op subtiele misleidingen en overgaan op meer openlijke leugens. Ze zullen je vertellen dat jij/hij iets wel (of niet) gedaan heeft, of iets wel (of niet) gezegd heeft. Misschien begin je een bad te laten vollopen en verlaat je de kamer om iets anders te doen terwijl je wacht. Als je terugkomt, zijn ze erin gesprongen en hebben ze jouw plaats ingenomen. Ze zullen aandringen:
“Ik kwam hier een paar minuten geleden binnen en zette de kranen open. Je moet het je wel verbeelden als je denkt dat je dat gedaan hebt. Misschien hoorde je me het doen en kreeg je het idee in je hoofd.”
Hoe belachelijk het ook klinkt, dit werk van pure fictie ligt niet buiten de mogelijkheden. Elke keer dat het gebeurt, wordt je zelfvertrouwen net iets meer aangetast en bereik je het stadium waarin je alles wat je verstand je vertelt in twijfel trekt.
Gaslighting binnen de familie
In een familiedynamiek is de kans het grootst dat gaslighting plaatsvindt van ouder op kind. Helaas zijn kinderen bijzonder kwetsbaar voor deze vorm van manipulatie, omdat hun wereldbeeld grotendeels wordt beĂŻnvloed door wat hun ouders zeggen en doen.
Het kind is vaak een brandpunt van agressief gedrag van een of beide ouders en het wordt afgescheept of gestraft, ongeacht of het zelf schuld had. Stel je een scenario voor waarin ouder en kind op een ochtend buiten de schuld van het kind te laat het huis verlaten voor school. De ouder kan volhouden dat het toch zijn schuld was:
“Je komt nu te laat op school door al je gemekker vanmorgen. Waarom kun je je niet gewoon gedragen en doen wat je gezegd wordt?”
Een gemeenschappelijk thema voor veel gezinnen, misschien, en kinderen zijn kinderen, soms zal het te laat komen echt aan hen liggen. Maar als zulke woorden worden uitgesproken, zelfs als het kind niets verkeerd heeft gedaan, dan is dat gaslighting. Het leert het kind dat het lastig en ongehoorzaam is, ook al is het dat niet meer dan ieder ander kind, waardoor hun overtuigingen en hun beeld van zichzelf worden vervormd.
Kinderen zullen van nature de grenzen testen die door autoriteitsfiguren zoals ouders en leraren worden gesteld. Dit gebeurt al vanaf zeer jonge leeftijd en is een vitaal proces dat kinderen zelfbeheersing en verantwoordelijkheid leert. Het afdwingen van redelijke grenzen is gezond ouderschap, maar sommige ouders zijn zo onwillig om te zien dat hun regels worden overtreden, dat zelfs de kleinste indiscretie wordt beantwoord met een harde berisping:
“Je bent zo’n stout kind en ik weet echt niet wat we met je gaan doen.”
Dit soort uitspraken versterkt alleen maar het geloof van het kind dat het niet goed genoeg is. Het zinspeelt ook op ernstige consequenties als dit gedrag doorgaat, waardoor angst bij het kind ontstaat die zijn verlangen om te onderzoeken en te ontdekken wie hij is, verstikt. Ze hebben een etiket opgeplakt gekregen en ze geloven dat dit etiket waar is.
Gaslighting kan er niet alleen voor zorgen dat iemand de gebeurtenissen in zijn leven in twijfel trekt, het kan de kiem leggen voor twijfel aan de gevoelens die hij zelf ervaart. Dit geldt vooral voor kinderen die nog in het reine moeten komen met hun emoties en wat die betekenen.
Stel je de situatie voor waarin een geliefde familiehond overlijdt en het kind radeloos is en de tranen rijkelijk vloeien. Een ouder zou de gevoelens van het kind terzijde kunnen schuiven door te zeggen:
“Ik weet niet waarom je zo huilt, je hebt nooit echt van de hond gehouden. Je bent gewoon aan het acteren en forceert wat krokodillentranen om aandacht te krijgen. Je zou je moeten schamen, terwijl ik degene ben die hier echt verdrietig is.”
Meteen heeft de ouder het verdriet van het kind totaal ontkracht en zelfs gesuggereerd dat het zich zou moeten schamen omdat het de hond mist. Ze hebben het kind ook laten weten dat zij, de ouder, degene zijn die echt lijdt – ongeacht of dat in werkelijkheid ook zo is. De boodschap is duidelijk: mijn gevoelens doen er toe; die van jou niet.
Naarmate een kind opgroeit tot een jongvolwassene en vervolgens tot een volwassene, veranderen de vormen van gaslighting enigszins. Het kind kan enig besef hebben ontwikkeld dat de dingen niet normaal zijn en dat een of beide ouders de gebeurtenissen manipuleren in hun eigen voordeel.
De ouder past zich daarom aan. EĂ©n manier waarop ze dit kunnen doen is door minder te vertrouwen op volledige ontkenning van wat er gezegd of gedaan is, maar erop te hameren dat dingen uit hun verband zijn gerukt en verkeerd begrepen. Zinnen als deze komen uit het houtwerk:
“Dat is helemaal niet wat ik bedoelde. Je hebt niet begrepen wat ik probeerde te zeggen.”
Of..
“Je verzint je eigen verhaal om te passen bij wat ik zei, terwijl het niet verder van de waarheid kan zijn.”
Wat dit soort opmerkingen in wezen doet, is twijfel zaaien in de geest van het kind over hoe het de woorden van zijn ouder heeft geĂŻnterpreteerd (soortgelijke zinnen kunnen worden gebruikt als hun daden het twistpunt zijn).
Vrienden en romantische partners kunnen komen en gaan terwijl een kind opgroeit, maar hun belang blijft altijd bestaan. De ouder begrijpt dit, maar in plaats van deze betekenisvolle banden te vieren, zal hij proberen ze te ondermijnen.
Gaslighting is een van de manieren waarop ze dit zullen proberen. Ze willen het kind ervan overtuigen dat hun vrienden en partners hen eigenlijk niet aardig vinden. Daartoe kunnen ze woorden spuien als:
“Je weet toch dat je vrienden je niet echt aardig vinden? Ze gebruiken je alleen maar omdat je een auto hebt.”
“Patrick gaat je binnenkort verlaten, let op mijn woorden. Hij houdt niet van je en wacht alleen maar op een beter iemand.”
“Debbie vertelde me dat zij en je andere klasgenoten je alleen uitnodigen voor feestjes omdat ze medelijden met je hebben.”
“Waarom laat je je zo slecht behandelen door Michael? Zie je niet dat hij misbruik van je maakt?”
Bij het horen van deze en soortgelijke zinnen kan het kind zich gaan afvragen of deze dingen wel waar zijn. Zelfs als ze weten dat hun ouder een manipulatieve leugenaar is, kan het moeilijk zijn om de opmerkingen niet tot hen door te laten dringen. Net als bij alle gaslighting plant het het zaad van twijfel en soms zal het groeien en een relatie vernietigen die belangrijk is voor het kind.
We bespraken hierboven hoe herinneringen gebruikt kunnen worden als middel om iemand in een romantische relatie in verwarring te brengen, en hetzelfde kan ook gebeuren in een ouder-kind setting. Alleen zijn er deze keer veel jaren waarin herinneringen voor het kind misschien minder goed bewaard zijn gebleven omdat ze toen nog jong waren.
Een ouder kan hiervan profiteren door een gebeurtenis effectief na te vertellen en erop te staan dat de “feiten” anders waren dan het kind denkt dat ze waren. Een voorbeeld kan een situatie zijn waarin een broer of zus ooit in de problemen kwam op school omdat hij vocht. De ouder zou dit als volgt kunnen omdraaien:
“Jij bezorgde me eindeloos veel hoofdpijn toen je jonger was. Zoals die keer dat ik naar school werd geroepen omdat je betrapt werd op vechten. Ik schaamde me zo.”
Het kind kan er zeker van zijn dat het zijn broer of zus was die in de problemen kwam, maar dat is lang geleden, dus kunnen ze zich vergissen? Waren zij het wel die ruzie maakten? Als ze proberen hun ouder te corrigeren, krijgen ze waarschijnlijk een snelle en ferme afwijzing van dit punt van de ouder; zij waren immers ouder en jij was nog maar een kind, dus zij herinneren het zich natuurlijk beter dan jij.
Als een kind opgroeit, wordt gaslighting vaak door de ouder gebruikt om zich te verdedigen en te bewijzen dat hij een goede ouder is en was. Dit kan gepaard gaan met het navertellen van het verleden of liegen in het heden. Laten we bijvoorbeeld zeggen dat het kind nu zelf een ouder is en dat dit gesprek ter sprake komt:
Kind: “Je hebt nog nooit één keer gezegd hoe schattig je kleinkind is.”
Ouder: “Onzin, ik zeg de hele tijd hoe schattig hij is.”
De ouder moet dit wel zeggen, want, nou ja, ze zouden een behoorlijk slechte ouder en grootouder lijken als ze dat niet deden, en dit is niet iets wat ze ooit zullen toegeven. Het is een eenvoudige leugen, maar het zet het kind opnieuw op achterstand omdat het moeilijk te bewijzen is.
Hoewel de voorbeelden in dit hoofdstuk specifiek verwijzen naar een ouder-kind relatie, kan gaslighting betrekking hebben op alle familieleden. Broers en zussen, tantes, ooms, neven en nichten, grootouders of verre relaties – er is geen grens aan wanneer en hoe het kan gebeuren.
Belichting op het werk
Of het nu gaat om een baas of een collega, het is mogelijk dat je op het werk wordt belicht. Vaak gebruikt als tactiek om macht te krijgen of te behouden, kan het je tot wanhoop drijven als je het toelaat.
Nadat je gevraagd bent om een bepaalde taak uit te voeren, rapporteer je aan je baas dat het gedaan is, en die antwoordt dan:
“Waarom heb je daar je tijd aan verspild, terwijl ik je zei dat je in plaats daarvan X moest doen?”
En als je hierdoor een beetje geagiteerd raakt (wat natuurlijk is) en je probeert je te verdedigen, kun je te maken krijgen met deze veel voorkomende repliek:
“Denk je niet dat je een beetje overdrijft?”
Of laten we zeggen dat je na een bepaalde tijd een opslag is beloofd, om vervolgens dit te horen te krijgen als je het bij je baas aankaart:
“Ik heb nooit gezegd dat ik je opslag zou geven. Ik heb gezegd dat ik erover zou nadenken op basis van je prestaties en die blijven enigszins uit.”
En dan is er nog de collega die samenspant om een promotie voor je te krijgen, die terloops enkele van de volgende zinnen in een gesprek laat vallen om je vertrouwen te ondermijnen en je te laten twijfelen aan je waardigheid als het gaat om het stijgen op de carrièreladder:
“Ik hoorde dat de baas niet blij was met dat rapport dat je hem stuurde.”
“Stond jij niet in die e-mail? Ik denk dat de baas je nog niet vertrouwt met dat soort informatie.”
“Ik zei alleen dat je je presentatie wat moet verbeteren. Jeetje, iemand is gevoelig vandaag!”
Natuurlijk kunnen het naast woorden ook daden zijn die de gaslighting vormen. Misschien zetten ze je computerscherm uit terwijl je weg bent van je bureau of verplaatsen ze wat apparatuur naar een andere plaats dan je het achterliet.
Onthoud dat gaslighting bedoeld is om je in verwarring te brengen en je onzeker te laten voelen, en dit kan veel verschillende vormen aannemen.
Het geheime ingrediënt
In sommige gevallen – maar niet alle – wordt de verwarring vergroot met behulp van één eenvoudige techniek.
Tot nu toe hebben we de gevallen onderzocht waarin de dader zijn slachtoffer meestal naar beneden praat, waardoor hij vergeetachtig, zwak of ontoereikend lijkt. Maar als dit altijd het geval zou zijn, zou het slachtoffer proberen de relatie te ontvluchten – of het nu gaat om een partner, baan of familie-eenheid.
Daarom kan de dader, om deze mogelijkheid te voorkomen, soms een volledige 180 doen en de charme, vriendelijkheid en liefdevol gedrag overgieten. Hierdoor blijft het slachtoffer hopen op een positieve uitkomst. Het laat hen zien dat het niet allemaal slecht is en dat ze het nog een dag kunnen volhouden.
Het heeft een neveneffect dat net zo krachtig is als het gaat om het verwarren en desoriënteren van het slachtoffer. Door af en toe aangenaam te zijn, zaait de dader nog meer onzekerheid in de geest van het slachtoffer. In plaats van te weten wat hij kan verwachten, zal het slachtoffer voor altijd onzeker blijven met welke versie van de dader hij elke dag te maken krijgt. Zal het de aardige of de wrede zijn?
Dit laatste element komt vooral voor in romantische relaties, waar het concept van liefde is wat het slachtoffer gebonden houdt aan zijn partner.
14 Persoonlijke tekenen van gaslighting
Sommige van de bovenstaande voorbeelden klinken misschien enigszins bekend.
Als ze dat doen, is er een goede kans dat je geestelijke gezondheid heeft geleden als gevolg van deze gedachtenmanipulatie.
Als je denkt dat je het slachtoffer bent van gaslighting, zijn hier enkele tekenen om in jezelf op te letten die dit kunnen bevestigen.
1. Je richt je op je karakterfouten.
Een van de belangrijkste doelen van de gaslichter is om je minder over jezelf te laten denken. Om je kijk op jezelf te verdraaien en negatiever te maken.
Je kunt dus merken dat je gedachten vaak naar binnen gekeerd zijn, terwijl je geobsedeerd bent door je vermeende negatieve persoonlijkheidskenmerken.
Je gelooft misschien dat je inherent slecht bent en dat je gebreken je onaardig of ongeliefd maken.
De reden dat een gaslichter dit zal proberen is om je minder geneigd te maken om hem te verlaten. Je denkt immers waarschijnlijk dat niemand anders je zou willen.
2. Je gevoel van eigenwaarde is op een dieptepunt.
Dit gaat hand in hand met het eerste punt. Je hebt zo’n lage dunk van jezelf dat je respectloosheid van je misbruiker en van jezelf accepteert.
Je hebt geen vertrouwen in je capaciteiten en je gelooft niet dat je geluk verdient.
Als gevolg daarvan sla je nieuwe kansen af om te socialiseren, vooruit te komen in je carrière, of te groeien als persoon.
En je ervaart waarschijnlijk regelmatig angst omdat je je niet in staat voelt om de kleinste uitdagingen aan te gaan.
3. Je twijfelt voortdurend aan jezelf.
Heb je de melk per ongeluk in de kast gezet en de cornflakes in de koelkast? Je kunt beter even gaan kijken.
Je hebt zo weinig vertrouwen in je geheugen en in je vermogen om als een normaal mens te functioneren, dat je blijft denken dat je iets verkeerd hebt gedaan.
Natuurlijk heeft de persoon die de gaslighting doet dit zo bedoeld, omdat je dan gemakkelijker te manipuleren bent, omdat hij dingen kan ontkennen, leugens kan verzinnen, je gek kan noemen… en je zult hem geloven.
4. Je voelt je vaak verward.
Behalve dat je aan jezelf twijfelt, voel je je verward over veel aspecten van je dagelijks leven.
Dit kan specifiek zijn voor bepaalde dingen of een meer algemeen gevoel dat je geestelijke vermogens er niet allemaal zijn.
5. Je vindt het moeilijk om beslissingen te nemen.
Het is dan ook geen wonder dat je zelfs de kleinste beslissingen niet zelf kunt nemen.
Je gelooft eenvoudigweg niet dat je in staat bent de juiste keuzes te maken en daarom moet je je altijd tot iemand wenden om je te vertellen wat je moet doen.
De persoon tot wie je je wendt is, met opzet, de gaslighter. Zij positioneren zichzelf als de oplossing voor je problemen.
Nogmaals, dit maakt je afhankelijker van hen en maakt de kans groter dat je bij hen blijft, omdat je niet weet hoe je zonder hun leiding iets gedaan zou kunnen krijgen.
6. Je verontschuldigt je vaak.
Je gaat ervan uit dat als iemand schuld heeft, jij dat vrijwel zeker bent.
Dus zeg je voortdurend sorry, ongeacht wiens schuld iets is.
Natuurlijk speelt dit de gaslichter recht in de kaart, omdat hij kan vermijden verantwoordelijkheid te nemen voor zijn daden, omdat hij weet dat jij je uiteindelijk op de een of andere manier bij hem zal verontschuldigen.
7. Je voelt je een teleurstelling.
Je krijgt het gevoel dat andere mensen teleurgesteld zijn in jou. Zelfs jijzelf bent teleurgesteld in jou.
Dit komt terug op je gebrek aan eigenwaarde en je overtuiging dat je in veel opzichten gebrekkig bent. In je geest ben je gewoon niet goed genoeg op welk niveau dan ook.
Het is geen wonder dat je de behoefte voelt om je voortdurend te verontschuldigen.
8. Je voelt je losgekoppeld van de persoon die je ooit was.
Ergens in je herinneringen aan het verleden is er een andere persoon met jouw lichaam.
Een andere jij. Maar je kunt jezelf er gewoon niet in herkennen.
Je voelt je totaal niet verbonden met je vroegere zelf, omdat je ziet wat je nu bent (of liever, wat je denkt dat je nu bent) en dat komt niet overeen met wie je toen was.
In zekere zin is het alsof je terugkijkt naar iemand heel anders. Een vorig leven.
9. Je maakt excuses voor het gedrag van de gaslighter.
Als een gaslighter zich tegenover anderen slecht gedraagt tegenover jou, ben je snel geneigd hem te verontschuldigen of zelfs te verdedigen.
In je gedachten verdien je deze behandeling en dus hoor je geen kwaad woord tegen hem of haar.
10. Je liegt tegen jezelf en anderen om de confrontatie te vermijden.
Je hebt een hekel gekregen aan elke vorm van confrontatie, omdat je eraan gewend bent geraakt om neergehaald en verslagen te worden.
Dus lieg je om zelfs het kleinste meningsverschil te vermijden.
Je zegt ja tegen dingen waar je liever nee tegen zegt. Je voldoet aan de verzoeken of eisen van anderen zonder ze in twijfel te trekken.
Je handelt misschien zelfs tegen je moraal en overtuigingen in als dat de vrede bewaart.
11. Je vraagt je af of je niet te gevoelig bent.
Een van de karakterfouten die je bij punt #1 zou kunnen zien is een te gevoelige aanleg.
Je gelooft misschien dat je overdreven reageert op gebeurtenissen en op wat er door anderen gezegd wordt en dat dit de oorzaak is van veel van de problemen waarmee je geconfronteerd wordt.
12. Je raakt gespannen in de buurt van de gaslighter.
Als deze persoon de kamer binnenkomt, kun je voelen dat je hele lichaam zich aanspant.
Dit is de fysieke reactie op het emotionele en psychologische misbruik dat heeft plaatsgevonden.
Het is een element van de vecht-vlucht-vries reactie, die je voorbereidt op de mogelijkheid van verdere gaslighting.
13. Je voelt dat er iets mis is, maar kunt er je vinger niet op leggen.
Diep van binnen weet je dat er iets aan je relatie met deze persoon niet klopt.
Het probleem is dat je de rode vlaggen niet ziet die voor iedereen duidelijk zijn. Je weet niet zeker wat de problemen zijn en dus weet je niet hoe je ze moet aanpakken.
En je zult altijd dat knagende gevoel hebben dat het misschien wel jouw schuld is voor de trieste gang van zaken.
14. Je ziet geen uitweg.
Vanwege alle 13 tekens hierboven kun je gewoon niet zien dat er ooit iets verandert. Je legt je neer bij je lot.
Gaslighting is een wapen
Hoe je het ook bekijkt, gaslighting is een kwaadaardige daad. Het heeft tot doel iemands geest zodanig te degraderen dat hij kwetsbaar wordt voor andermans controle of suggestie.
Het kan alleen omschreven worden als een wapen omdat het zoveel psychologische en emotionele schade aanricht. Het is een duidelijke vorm van psychologisch misbruik en een schending van de liefde en het respect van het slachtoffer.
Hopelijk helpen de bovenstaande voorbeelden je in ieder geval om gevallen van gaslighting in je eigen leven of verleden te herkennen. Het herkennen ervan is de eerste stap naar het bestrijden van de schadelijke effecten ervan.
Onthoud alleen: niemand heeft het recht om je op deze manier te manipuleren, ongeacht het soort relatie.
