5 psychologische redenen of anderen de schuld geven (+ hoe het te stoppen)

Laatst bijgewerkt op 1 oktober, 2022

Gepost op

Het leven is niet perfect.

Er gaan dingen mis, we maken fouten, er gebeuren ongelukken, en het leven kan anders lopen dan we hopen.

Maar is je standaardreactie om iemand of iets anders de schuld te geven van je problemen?

Veel dingen die ons overkomen zijn het resultaat van meerdere bijdragende factoren, en kunnen worden veroorzaakt door een mix van onze eigen daden en die van andere mensen.

Als je bijvoorbeeld een kuil in de weg raakt en van je fiets valt, is dat waarschijnlijk deels te wijten aan het feit dat de weg slecht onderhouden is, maar ook dat je te hard fietste of niet keek waar je heen ging.

Als jij dat was, zou je dan gaan tieren en razen over waar je belastinggeld tegenwoordig aan besteed wordt, of zou je de rol die je erin gespeeld hebt accepteren en zweren van je fouten te leren?

Als je bij elke fout die je maakt de verantwoordelijkheid probeert af te schuiven, dan heeft dat je in het verleden waarschijnlijk in de problemen gebracht..

…vooral als je probeert de schuld af te schuiven op je partner, familie, beste vrienden, of mensen met wie je nauw moet samenwerken.

Hoeveel mensen ook van ons houden, de meeste mensen zullen maar een bepaald aantal keren tolereren dat ze de schuld op zich nemen voor iets dat echt niet hun schuld was.

Naast het verzwakken van onze relaties, kan het niet kunnen nemen van verantwoordelijkheid voor onze fouten ons ook op andere manieren beschadigen.

Het leven draait om het maken van fouten. Alleen door dingen fout te doen, leren we hoe we ze goed kunnen doen.

Als we nooit accepteren dat we een fout hebben gemaakt, hoe kunnen we dan ooit leren om dingen beter te doen?

Laten we met dat in gedachten eens nadenken over enkele redenen waarom we geneigd kunnen zijn om anderen de schuld te geven, gevolgd door een blik op hoe we kunnen afkicken van de gewoonte om de schuld van onze problemen af te schuiven.

Redenen waarom we anderen de schuld geven van onze fouten

1. Om te verklaren waarom iets is gebeurd.

Als mensen is het onze standaard om altijd een oorzaak voor iets te zoeken.

We hebben graag verhalen die verklaren waarom dingen zijn gebeurd, zodat we die kunnen toevoegen aan ons mentale levensverhaal.

In plaats van het licht op onszelf te richten of naar het grotere geheel en de context te kijken, kunnen we dingen sneller en gemakkelijker verklaren door ze aan anderen toe te schrijven.

2. Om iemand aan te vallen.

De schuld op iemand anders afschuiven is een subtiele manier om diegene aan te vallen.

We doen dat misschien onbewust, maar als we om de een of andere reden wrok koesteren tegen iemand – misschien hebben we het gevoel dat ze ons onrecht hebben aangedaan of ons in het verleden de schuld hebben gegeven – dan kan het heel verleidelijk zijn om een gelegenheid aan te grijpen om hem de schuld te geven.

Iemand ergens de schuld van geven is ook een tactiek die we kunnen gebruiken om onze partners te kwetsen, of we ons er nu van bewust zijn of niet.

3. Het is een geweldig verdedigingsmechanisme.

De schuld direct op iemand of iets anders afschuiven is de perfecte manier om niet te hoeven nadenken over je gedrag of diep in je eigen psyche te duiken.

Op die manier kun je je zalig onbewust blijven van je eigen tekortkomingen, wat kan helpen om een broos ego in stand te houden.

4. Zo is het gemakkelijker.

Waarom zouden we de moeite nemen al die lastige zelfanalyse te doen en stappen te ondernemen om een situatie op te lossen als we gewoon de schuld van onze eigen schouders kunnen halen en die op iemand of iets anders kunnen leggen?

Soms overtuigen we onszelf ervan dat het echt de schuld van iemand anders is, maar soms weten we dat we liegen.

Maar vaak besluiten we op het moment zelf dat het gemakkelijker is om een leugen te vertellen dan om te gaan met de gevolgen van de waarheid.

We leren al vroeg in ons leven te liegen en de meesten van ons worden er vrij goed in. We wegen de mogelijkheid dat mensen ontdekken dat we gelogen hebben af tegen de gevolgen die we onder ogen moeten zien als we het opbiechten, en kiezen vaak voor de gemakkelijke optie.

5. Het neemt remmingen weg.

Andere mensen de schuld geven kan een excuus zijn om kwetsend te handelen.

Het is een manier om onze daden tegenover onszelf te rechtvaardigen om de natuurlijke remmingen van onze hersenen weg te nemen die er zijn om te voorkomen dat we ons slecht gedragen tegenover anderen.

Het betekent dat we een gedachtenpatroon kunnen opbouwen dat ons in staat stelt te handelen op een manier die ons morele kompas normaal gesproken zou voorkomen.

Hoe voorkomen dat je de schuld afschuift

Klonk een van de hierboven opgesomde redenen waar voor jou?

Als je je bent gaan realiseren dat je een seriële schuldverschuiver bent, dan heb ik goed nieuws voor je.

De eerste stap om je gedrag te veranderen is het te erkennen en te accepteren, dus het feit dat je dit artikel leest is een fantastisch teken.

Het betekent dat je graag veranderingen wilt aanbrengen en een beter mens wilt worden, voor jezelf en voor de mensen om je heen.

Maar hoe kun je beginnen je gedragspatronen te veranderen?

Hoe kun je de gewoonte van je leven afleren en beginnen de schuld voor dingen te aanvaarden wanneer dat gepast is?

Onthoud, ik pleit er niet voor om blindelings overal de schuld van te aanvaarden, maar alleen om je te realiseren wanneer dingen echt jouw schuld zijn en daarnaar te handelen.

Hier zijn een paar nuttige stappen voor het doorbreken van de gewoonte om de schuld op anderen af te schuiven.

1. Haal diep adem.

Als er iets gebeurt waarvan je weet dat het normaal gesproken een negatieve, defensieve reactie van je zou oproepen, probeer jezelf dan op dat moment op te vangen.

Voordat je reageert of iets tegen iemand zegt, haal diep adem – of meerdere – en identificeer het gevoel in je dat maakt dat je de schuld op anderen wilt afschuiven.

Is het verlegenheid? Angst? Een gevoel van ontoereikendheid?

Door een paar momenten te nemen om de situatie te beoordelen en je af te vragen wat normaal gesproken je eerste reactie zou zijn, kun je er in plaats daarvan voor kiezen om te reageren op een manier die alle betrokkenen helpt, ook jou.

2. Zie het als een kans om te leren.

Niemand is ooit ergens in het leven gekomen zonder onderweg enkele grote mislukkingen te hebben meegemaakt.

Elke fout die we maken, van de kleine tot de grote, leert ons levenslessen en laat ons groeien.

Dus, de volgende keer dat je een fout maakt, bestrijd dan de drang om anderen de schuld te geven van je falen door na te denken over wat je zou kunnen leren als je de verantwoordelijkheid op je neemt.

Je kunt dan nadenken over waarom de dingen gebeurden zoals ze gebeurden, en beslissen over manieren om het niet meer te laten gebeuren.

3. Als je de schuld afschuift, verontschuldig je dan.

Terwijl je nog aan het leren bent om de schuld te aanvaarden voor fouten die je maakt, zul je je ongetwijfeld vergissen… herhaaldelijk.

Je eerste instinct zal nog steeds zijn om de aandacht van jezelf af te leiden, dus zul je waarschijnlijk de schuld hebben afgeschoven voordat je je bewust hebt gerealiseerd wat je hebt gedaan.

Als dat gebeurt, zorg er dan voor dat je het achteraf onder ogen ziet. Bied je excuses aan bij je partner, vriend, familielid of collega.

Erken het feit dat het aanvankelijk jouw fout was, en dat je een tweede fout maakte door te proberen te ontsnappen aan het nemen van verantwoordelijkheid ervoor.

Het ongemak van de situatie zal je waarschijnlijk aanmoedigen om het de volgende keer bij de eerste gelegenheid toe te geven.

4. Houd de dingen in perspectief.

Soms kunnen we het spectaculair verknoeien, maar vaak maken we ons schuldig aan het maken van veel uit het niets.

Het heeft geen zin om te proberen iets onder het tapijt te vegen en je vervolgens zorgen te maken dat het ontdekt wordt, als je in de eerste plaats gewoon de verantwoordelijkheid zou kunnen aanvaarden en verder zou kunnen gaan.

De kans is groot dat je je de gevolgen veel erger voorstelt dan wat ze in werkelijkheid zullen zijn.

Sandra van den Berg
Over Sandra van den Berg

Sandra is erkend klinisch psycholoog en werkt sinds haar afstuderen aan de Universiteit Maastricht in 2010 in de geestelijke gezondheidszorg. Ze heeft ervaring in het werken met cliënten van alle leeftijden, en heeft een bijzondere belangstelling voor het werken met jongvolwassenen die worstelen om hun weg in het leven te vinden.

Sandra is een warme en meelevende clinicus die gelooft in het belang van het opbouwen van een sterke therapeutische relatie met haar cliënten. Ze gebruikt een integratieve benadering van counseling, waarbij ze gebruik maakt van verschillende theoretische benaderingen om haar werk af te stemmen op de individuele behoeften van elke cliënt.